در این مقاله قصد داریم در مورد ورق سیاه چیست و چه کاربرد های دارد صحبت کنیم وانواع ان را به شما معرفی کنیم. در ادامه هم قراره در مورد نحوه تولید و برخی از معایب ورق سیاه صحبت کنیم. به شما توصیه میکنم ادامه این مطلب رو مطالعه کنید.
ورق سیاه چیست ( ورق گرم )
یکی از مهم ترین محصولات فولادی ورق سیاه و یا ورق گرم نام دارد. برای تولید ورق کلا دو روش بیشتر وجود ندارد، نورد سرد و نورد گرم.
محوصلاتی که به روش نورد سرد تولید می شود شامل ورق روغنی، ورق رنگی و ورق گالوانیزه است و در حالت نورد گرم ورق سیاه. این ورق ها به صورت رول و شیت تولید و به بازار عرضه می شود.
ورق های که به روش نورد گرم تولید می شوند عمده ترین بخش تولیدی کارخانه های بزرگ فولاد هستند. رایج ترین ورق های تولید شده در ایران ورق های st52 و st37 است. این ورق ها به عنوان یکی از کالا های مهم برای تولید انواع قطعات صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرد. کیفیت این ورق ها برای کارخانه ها و صنایع بسیار مهم است.
برای تولید ورق های سیاه فولاد را در دمای بالاتر از دمای تبلور قرار میدهند و سپس فولاد های حرارت دیده شده غلتک ها نورد میشوند. این فرایند رو چندین بار تکرار می کنند تا ورق ها به ضخامت مناسب برسند.
انالیز شیمیایی ورق های فولادی در استاندارد DIN 17100 است البته این استاندارد مال سال 1980 به قبل معتبر بود و بعد از ان استاندارد BE EN 10025 معتبر شد که میبایست ورق های st37 از این استاندار بهرهمند شوند.
انواع ورق سیاه
ورق های سیاه را میتوان بر اساس ظاهر، کاربرد و نوع الیاژ به کار رفته تقسیم بندی کرد. در ادامه انواع ورق سیاه رو به شما معرفی خواهیم کرد
ورق سیاه کلاف یا رول
ورق سیاه های که از کارخانه به صورت رول تولید و به بازار عرضه می شود در عرض های 1000، 1250، 1500 و 2000 میلمتر و با ضخامت های 1.5 الی 15 میلیمتر تولید می شود.این ورق ها در کلاف های 5، 10، 15، 20 تن بسته بندی میشوند.
ورق سیاه فابریک یا شیت
ورق های سیاه که به صورت فابریک تولید می شوند ضخامت 15 میلیمتر به بالا است. این ورق ها در سایز و ابعاد مختلف تولید می شود. البته یک سری از ابعاد ها هستند که نسبت به سایر ابعاد ها کاربرد و صرف بیشتری دارد به همین دلیل ابعادی که الان ذکر می شود تولید بیشتری دارد این ابعاد عبارتند از: 1000*2000، 1250*2500، 1000*6000، 1500*6000، 2000*6000، 2000*12000.
در ورق های گرم میتوان به دو گرید معروف St37 و St52 برای ورق سیاه معمولی و صنعتی اشاره کرد. حرف st نماد قدرت و عدد کنار آن میزان تنش نهایی یا همان میزان سختی برحسب کیلوگرم بر سانتی متر مربع را نشان می دهد. ورق St37 به عنوان ورق سیاه معمولی با درصد کربن کمتر در صنایعی مانند ساختمان سازی کاربرد دارد و ورق St52 به عنوان ورق سیاه صنعتی با درصد کربن بیشتر در صنایع سنگین مانند ساخت ماشین آلات کاربرد دارد.
کاربرد ورق سیاه
ورق های سیاه یکی از پرکاربرد ترین محصولات فلزی است که به دلیل ویژگی هایی همچون شکل پذیری عالی، استحکام بالا و قابل جوش بودن منطقه استفاده از این ورق ها بسیار وسیع و کاربرد های متنوع دارد.
ضخامت این ورق ها از 1.5 میل تا 20 میلیمتر است. این نشان دهنده کاربرد های متنوع این ورق است که در سایز های نازک و ضخیم یافت می شود. برخی از کاربرد های ورق سیاه عبارتنداز:
- مصالح ساختمانی (ابگرمکن، ساخت انواع قوطی پروفیل، چهارچوب، تیراهن و… )
- تجهیزات کشاورزی
- صنایع خودرو سازی
- صنایع کشتی سازی
- تانکر سازی
- صنایع فلزی سنگین
- ساخت گاردریل و تجهیزات ترافیکی
- ورق پانچ و تسمه
- ساخت ادوات جنگی
مراحل تولید ورق سیاه
ورق آهن سیاه حاصل نورد گرم است. صفحات فولادی از نورد شمش به دست می آیند. این تخته به این دلیل نامگذاری شده است که عناصر و اجزای تخته در هنگام نورد گرم ذوب می شوند و به دلیل این درجه حرارت بالا، رنگ محصول کدر می شود.
برای ساخت ورق سیاه ، ابتدا فولاد رو داخل کوره قرار میدهند تا خوب گرم شود. پس از خروج از کوره در دمای بالا، یک لایه اکسید روی میله تشکیل می شود. در مرحله بعد برای پایین آمدن دما و حذف لایه اکسیدی لیفت آف انجام می شود. سپس در فرآیند تولید رول بعدی که نورد خام نامیده می شود، فولاد چندین بار در مسیر رفت و برگشت از غلتک ها عبور می کند تا ضخامت ورق به سایز دلخواه برسد. برای کاهش ضخامت این فرایند چندین بار تکرار می شود.
نورد یکی از مهمترین سیستم های شکل دهی فلزات و آلیاژهای مختلف است. در مرحله بعدی تولید ورق سیاه پس از نورد به قفسه تکمیلی منتقل می شوند. این خط به طور کلی دارای 5 تا 7 لایه قفسه است که می تواند ضخامت صفحه آهنی مشکی را به 1.8 تا 3 میلی متر کاهش دهد.
در فرآیند نورد نهایی نورد گرم می توان به بهبود خواص مکانیکی، کلاف های سبک، مسطح شدن صفحات، برش سبک و سنگین و … اشاره کرد که همگی بر حسب نیاز و خاست مشتری انجام می شوند. آهن سیاه پس از یافتن اندازه نهایی خود به تدریج سرد می شود و دمای خود را در حدود 900 درجه سانتیگراد از دست می دهد. سپس می توان آن را به صورت رول یا شیت بسته بندی کرد. این صفحه از فناوری نورد گرم استفاده می کند که باعث ذوب شدن مواد اولیه صفحه در دمای بالا می شود. در این فرآیند صفحه به صورت مات است که در بازار به آن ورق سیاه یا ورق گرم می گویند.
